قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، اصطلاحات جدید مالیاتی را معرفی کرده است. برای اینکه بتوانید این قانون را به صورت کامل درک کنید و بدانید چگونه باید آن را اجرا کرد، در قدم اول نیاز دارید که با تعاریف جدید و مهمی که این قانون ارائه می کند آشنا شوید. در ادامه مهمترین اصطلاحات این قانون را می خواهیم بررسی کنیم.

سامانه مودیان

اولین اصطلاحی که در این قانون باید معنی آن را بدانید، عبارت سامانه مودیان است. سامانه مودیان؛ سامانه‌ای است که چهار ویژگی زیر را دارد:

• تحت مدیریت سازمان مالیاتی است
• برای هر مؤدی یک کارپوشه تعریف می‌شود
• به وسیله‌ای که حافظه مالیاتی دارد متصل می‌شود
• مرجع ثبت، صدور و استعلام صورت‌حساب است

پایانه‌های فروشگاهی

اصطلاح مهم دیگری که در عنوان این قانون هم آمده است، پایانه‌های فروشگاهی است. هر دستگاهی که سه قابلیت زیر را داشته باشد به عنوان یک پایانه فروشگاهی شناخته می‌شود:

• اتصال به سامانه مودیان
• صدور صورت‌حساب الکترونیکی
• اتصال به شبکه‌های پرداخت رسمی

صورتحساب الکترونیکی

اصطلاح مهم دیگری که در این قانون بسیار تکرار شده است، موضوع صورت‌حساب‌های الکترونیکی است. بر روی این صورتحساب، شماره منحصر به فرد مالیاتی ثبت شده است و در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می‌شود. صورت‌حساب‌های الکترونیکی فرمت یکسانی ندارند بلکه متناسب با نوع کسب‌وکار، اقلام اطلاعاتی آن مشخص می‌شود. به این نکته توجه داشته باشید که صورتحساب‌های الکترونیکی انواع و الگوهای متنوعی دارد. انواع صورت حساب الکترونیکی شامل موارد زیر می شود:

• صورتحساب الکترونیکی نوع اول
• صورتحساب الکترونیکی نوع دوم
• صورتحساب الکترونیکی نوع سوم

هر کدام از این سه نوع صورت‌حساب، چندین الگو می‌توانند داشته باشند. الگوهای صورت‌حساب الکترونیکی نوع اول شامل موارد زیر می‌شوند:

• الگوی اول (فروش)
• الگوی دوم (فروش ارزی)
• الگوی سوم (صورتحساب طلا، جواهر و پلاتین)
• الگوی چهارم (قرارداد پیمانکاری)
• الگوی پنجم (قبوض خدماتی)
• الگوی ششم (بلیت هواپیما)
• الگوی هفتم (صادرات)
• الگوهای صورت‌حساب الکترونیکی نوع دوم که شامل موارد زیر می‌شوند:
  • الگوی اول (فروش کالا و خدمات)
  • الگوی دوم (صورت‌حساب طلا، جواهر و پلاتین): این الگو صرفاً توسط فروشندگان طلا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• الگوی صورت‌حساب الکترونیکی نوع سوم همان  رسید یا گزارش الکترونیکی دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیکی دارای شماره منحصر به فرد مالیاتی است.

حافظه مالیاتی

حتماً تا اینجای مقاله به این موضوع فکر کرده‌اید که اصطلاح حافظه مالیاتی که بارها آن را تکرار کرده‌ایم به چه معنی است. حافظه مالیاتی به هر نرم‌افزار یا سخت‌افزاری گفته می‌شود که 5 ویژگی زیر را دارد:

1. نوعی حافظه الکترونیکی است
2. ثبت و نگهداری اطلاعات صورتحساب
3. انتقال اطلاعات به سامانه مؤدیان
4. تحت نظارت سازمان امور مالیاتی است
5. دارای شماره شناسه یکتا اختصاصی

شماره منحصر به فرد مالیاتی

شماره‌ای بیست و دو کاراکتری است که به ازای هر صورتحساب الکترونیک صادر می‌شود. زمانی که بخواهید یک صورتحساب را اصلاح یا ابطال کنید، به این شماره نیاز خواهید داشت. اعداد صورتحساب الکترونیکی از چپ به راست به چهار بخش تقسیم می‌شوند:

شش کاراکتر اول: شناسه حافظه مالیاتی

پنج کاراکتر بعدی: تاریخ صورتحساب

ده کاراکتر بعدی: سریال صورتحساب

کاراکتر آخر: رقم کنترلی

شرکت معتمد سامانه مودیان

این شرکت‌ها در واقع اشخاص حقوقی مورد تایید سازمان امور مالیاتی هستند که باید آموزش‌ها و تجهیزات لازم ارسال صورتحساب الکترونیک برای مودیان مالیاتی را فراهم کنند. به طور کلی مهمترین خدماتی که شرکت‌های معتمد باید به مودیان مالیاتی ارائه کنند به صورت زیر هست:

• صدور صورتحساب الکترونیکی
• ثبت معاملات در سامانه مؤدیان
• ارائه مشاوره‌های فنی
• دریافت استعلام از سامانه مودیان

شرکت های معتمد سه نوع هستند و هر کدام از آنها مسئولیت‌های خاصی را بر عهده دارند. در قسمت زیر انواع شرکت‌های معتمد سامانه مودیان را معرفی می‌کنیم.

شرکت های معتمد نوع اول

این شرکت‌ها وظیفه راه اندازی پایانه‌های فروشگاهی و حافظه مالیاتی و آموزش استفاده از پایانه‌های فروشگاهی را بر عهده دارند.

شرکت‌های معتمد نوع دوم

مهمترین وظایق این شرکت ها شامل موارد زیر می شوند:

• آموزش حقوق و تکالیف قانونی مؤدی
• آموزش مقررات صدور صورتحساب الکترونیکی
• احراز تسلط مؤدیان در خصوص حقوق و تکالیف قانونی آنها
• احراز تسلط مؤدیان در خصوص مقررات صدور صورتحساب الکترونیکی

شرکت های معتمد نوع سوم

این شرکت ها وظایف محدودتری درباره قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان دارند. مهمترین وظایف شرکت های معتمد نوع سوم شامل موارد زیر می شوند:

• تهیه صورت های مالی
• حسابرسی مالی
• مشاوره فنی و غیر عملیاتی
• مشاوره مالیاتی